Αη Στράτης: Με τους αλύγιστους της ταξικής πάλης (φωτογραφικό αφιέρωμα)

(«Κλικ!» στις φωτογραφίες για μεγαλύτερο μέγεθος)

«Οι αλύγιστοι της ταξικής πάλης» ήταν ο τίτλος της έκθεσης τιμής που πραγματοποιήθηκε στο 41^ο Φεστιβάλ ΚΝΕ – Οδηγητή  (8-10 Οκτώβρη 2015) και ήταν αφιερωμένη σε όλους όσοι κράτησαν ψηλά τη σημαία του αγώνα στις πιο δύσκολες συνθήκες των εκτοπίσεων, της φυλακής και των εκτελέσεων· στους κομμουνιστές και στις κομμουνίστριες που με θυσίες και βάσανα, αλλά και με αίμα έγραψαν την ηρωική ιστορία του ΚΚΕ.

Η έκθεση αναφερόταν σε  τόπους εξορίας και φυλακών και έπιανε από την περίοδο πριν τη μεταξική δικτατορία μέχρι και τα χρόνια της χούντας των συνταγματαρχών.

Μέσα από τα καλαίσθητα ταμπλό και τις προθήκες της παρουσιάστηκαν στους χιλιάδες επισκέπτες του Φεστιβάλ φωτογραφίες, χάρτες, χειρόγραφα, επιστολές, σπάνια έντυπα και αντικείμενα των εξόριστων.

Το 41^ο Φεστιβάλ ΚΝΕ – Οδηγητή ήταν ενταγμένο στην πορεία γιορτασμού των 100 χρόνων του ΚΚΕ και των 50 χρόνων της ΚΝΕ, που συνεχίζεται και φέτος με πολύμορφες εκδηλώσεις που θα κορυφωθούν το 2018.

Σκοπός της έκθεσης σύμφωνα με τους διοργανωτές ήταν «οι νέες γενιές να έρθουν σε επαφή και να γνωρίσουν την ιστορία του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, συνολικότερα του εργατικού – λαϊκού κινήματος. Να προβάλλουμε τα συμπεράσματα από την ιστορική πείρα που μας κάνουν πιο ικανούς στον αγώνα για την ανατροπή του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος».

Η έκθεση κατακλύστηκε από χιλιάδες επισκέπτες, στην πλειοψηφία τους νέες ηλικίες και για να καταφέρουμε να την παρακολουθήσουμε με προσοχή και να πάρουμε τις φωτογραφίες του αφιερώματός μας χρειάστηκε να την επισκεφτούμε δυο φορές, τη μια νωρίς το απόγευμα μόλις άνοιξαν οι πύλες του Φεστιβάλ, λίγο πριν την κοσμοσυρροή.

Όπως ήταν φυσικό κάναμε μια μεγάλη στάση στον χώρο που ήταν αφιερωμένος στον μαρτυρικό Αη Στράτη που «φιλοξένησε» στην άνυδρη γη του εξόριστους κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές από το 1929 έως το 1962.

Στα ταμπλό της έκθεσης έγινε αναφορά σε περιόδους και γεγονότα που σημάδεψαν για πάντα το νησί και στιγμάτισαν ανεξίτηλα τον ανθρώπινο πολιτισμό.

Το πιο φριχτό, η μάχη των εξόριστων με την πείνα τον χειμώνα του 1941-42, όπου 33 εξόριστοι διάλεξαν περήφανα να θυσιάσουν τη ζωή τους παρά να την ατιμάσουν υπογράφοντας «δήλωση» αποκήρυξης της ιδεολογίας τους.

Στα ταμπλό ξεχωρίσαμε μεταξύ άλλων τη φωτογραφία του  «κεντρικού» θαλάμου όπου ξεψύχησαν από την πείνα οι αλύγιστοι της ταξικής πάλης, προθήκη με τα ονόματα των νεκρών ηρώων και ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Κώστα Πουρναρά (Μπόση) «Αη Στράτης, η μάχη της πείνας των πολιτικών εξορίστων στα 1941» στο οποίο, όντας εξόριστος ο ίδιος εκεί την ίδια περίοδο, κατέγραψε το μεγαλείο της θυσίας των κομμουνιστών.

Τα αφιερωμένα στον Αη Στράτη ταμπλό της έκθεσης περιελάμβαναν επίσης αναφορές στην περίοδο εκτοπισμού του Δημήτρη Γληνού και του Κώστα Βάρναλη (1935), την απόδραση των εξόριστων που επέζησαν από τη μάχη της πείνας (1943), τον εκτοπισμό των γυναικών και των μικρών παιδιών τους, εικαστικά έργα του εξόριστου Γιώργου Φαρσακίδη, προσωπικά αντικείμενα του επίσης εξόριστου Θέμου Κορνάρου, χειρόγραφες εφημερίδες, βιβλία κλπ.

Το απόσπασμα από το βιβλίο του Κώστα Μπόση που παρουσιάστηκε στην έκθεση

“…Φοβάσαι μη λυγίσω; Άκου, φίλε μου, να κάνω δήλωση γιατί; Να κερδίσω τι: δυο μήνες ζωή κι ύστερα; πάλι θα πεθάνω. Κι αν ζήσω χίλια χρόνια μήπως θα χορτάσω; Θα πω νυσάφι; όχι! Δεν έχει σημασία πόσο θα ζήσει κανένας, μα πώς θα ζήσει. Η ποσότητα δε βαραίνει, αλλά η ποιότητα. Αξία έχει το πώς θα πεθάνεις. Με το κεφάλι ψηλά, περήφανα ή μίζερα, κακομοίρικα. Ο χάρος τι θα πάρει: πτώμα ή αγωνιστή; Ακόμα αξία έχει αν θα πας σαν το σκυλί στ' αμπέλι ή ο θάνατός σου θα 'ναι έστω ένα μικρούτσικο αστράκι πού θα δείχνει στους άλλους το δρόμο του καθήκοντος, της θυσίας, του αγώνα. 'Έχω σαράντα χρόνια και δεν είδα άσπρη μέρα, οι γονιοί μου με φέρανε στη ζωή χωρίς κι αυτοί να το θέλουν. Σκέβρωσα και δε χόρτασα, παντρεύτηκα γι' αποκατάσταση και λάσπωσα περισσότερο, πήρα στο λαιμό μου γυναίκα και παιδιά. Έσερνα τη μίζερη ζωή μου, ώσπου κάποτε είπα:

«Αυτά δεν είναι ζωή, αυτός ο δρόμος βγάζει στην καταστροφή, άλλος δρόμος χρειάζεται». Κι από τότε άλλαξα στράτα, από ανάγκη, ακούς; από στυγνή ανάγκη. Με τους άλλους, τ' αδέρφια μου -σκέφτηκα- ή στη σωτηρία ή στο χαμό. Και γύρισμα δεν έχει, δε μπορώ. Κέρδος δεν έχει. Θα προχωρήσω, κι ο θάνατός μου θα βοηθήσει…”

(Κ. Μπόση, ΑΗ ΣΤΡΑΤΗΣ - Η μάχη της πείνας των πολιτικών εξορίστων στα 1941)

Μετά τη λήξη του Φεστιβάλ η έκθεση ταξίδεψε σε διάφορες περιοχές της Αττικής και πόλεις  της χώρας, ενώ από τις εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή κυκλοφόρησε λεύκωμα με το περιεχόμενό της.

Η έκθεση για τους αλύγιστους της ταξικής πάλης, όπως και πολλές ανάλογες εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν από τότε και θα πραγματοποιηθούν στη συνέχεια δεν έχει μουσειακό χαρακτήρα.

Οι αλύγιστοι της ταξικής πάλης δεν ήταν μυθικά πρόσωπα που η ζωή και η δράση τους κοσμούν  ταμπλό και γεμίζουν σελίδες αφηγήσεων.

Ήταν λαϊκοί αγωνιστές που ανδρώθηκαν στο καμίνι της ταξικής σύγκρουσης μέσα από την ιδεολογία του ΚΚΕ, όρθωσαν το ανάστημά τους απέναντι στο σύστημα της εκμετάλλευσης και τους υπηρέτες του και φώτισαν τις «λεωφόρους του μέλλοντος» του αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση. Η προσφορά τους, η θυσία τους δεν πήγαν χαμένα.

Συνεχίζουν να εμπνέουν τις νεώτερες γενιές στην ταξική πάλη,  σήμερα, στον αδυσώπητο αγώνα μέχρι οι καταπιεσμένοι να σπάσουν τα δεσμά της ταξικής σκλαβιάς και να καταργήσουν την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Τετάρτη 24 Αυγούστου 2016.