Για την ιδεολογική δουλειά

Στον επίλογο του 2ου μέρους των Θέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ για το Σοσιαλισμό γράφεται ότι ως Κόμμα θα δώσουμε συνέχεια στη μελέτη και έρευνα, στην καλύτερη κωδικοποίηση των συμπερασμάτων στα θέματα που μέχρι σήμερα δεν έχουμε θίξει ολοκληρωμένα.

Κατά τη γνώμη μου ένα από τα θέματα που είναι και το κυριότερο είναι το θέμα της ιδεολογικής δουλειάς για την ανάπτυξη της ιδεολογικής ωριμότητας και της ταξικής συνείδησης των στελεχών και των μελών του Κόμματος, αλλά και του προλεταριάτου γενικά. Ενας παλαιός μαρξιστής έγραψε ότι η τύχη της επανάστασης εξαρτάται από την ιδεολογική ωριμότητα του προλεταριάτου, από την ταξική του συνείδηση. Και ο Β. Ι. Λένιν υπογράμμιζε ότι ο ιδεολογικός αγώνας κατά της αστικής τάξης είναι ο πιο μακροχρόνιος, ο πιο πολύπλοκος. Τη νίκη σ' αυτήν την πάλη το προλεταριάτο μπορεί να την κερδίσει μόνο με τον όρο ότι θα παραμείνει συνεπές στη Μαρξιστική - Λενινιστική θεωρία και θα ξεσκεπάζει αδιάκοπα και τις πιο μικρές εκδηλώσεις της αστικής ιδεολογίας στο εργατικό κίνημα.

Δεν αρκεί όμως να τη μελετήσει ή και να τη διδαχθεί και να τη μάθει απ' έξω, αλλά να την αφομοιώσει δημιουργικά, να την κάνει κεραία και να αντιλαμβάνεται και τις πιο μικρές εκδηλώσεις της αστικής ιδεολογίας μέσα στο Κόμμα, όπως απαιτεί ο σ. Λένιν. Ούτε αυτό είναι αρκετό. Πρέπει η ηγεσία και τα στελέχη του να διαπαιδαγωγούν το προλεταριάτο στις αξίες του κομμουνισμού και αυτό θα το κάνουν με το παράδειγμα. Τα στελέχη, ακόμα και τα απλά μέλη, πρέπει να τηρούν ακόμα και κάτω από το αστικό καθεστώς τις αξίες του κομμουνισμού.

Οι κομμουνιστές πρέπει να είναι κομμουνιστές στην προσωπική τους, στην οικογενειακή τους και στην κοινωνική τους ζωή. Αν με τη δικαιολογία ότι αφού ζούμε σε αστικό καθεστώς και αφού όλοι κλέβουν θα κλέβω και εγώ. Και αφού όλοι πορνεύονται θα πορνεύομαι και εγώ και αφού όλοι συζούν θα συζήσω κι εγώ. Και αφού όλοι με την παραμικρή δικαιολογία διαλύουν το γάμο και την οικογένεια θα το κάνω και εγώ. Και όταν το καθεστώς γίνει κομμουνιστικό τότε θα πάψω να ακολουθώ τις κακές συνήθειες και θα εφαρμόζω τις κομμουνιστικές αξίες. Αυτός ο τρόπος σκέψης θα φέρει μεγάλες δυσκολίες στο Κόμμα στη διαπαιδαγώγηση του προλεταριάτου να αποκτήσει ταξική συνείδηση. Δε θα μας πιστεύει πια.

Υπάρχει και ένα άλλο θέμα. Το θέμα της επαγρύπνησης. Ο εχθρός προσπαθεί, και τα καταφέρνει, να στείλει τους πιο θανάσιμους εχθρούς του κομμουνισμού, να τους προωθεί να στρατευτούν και να γίνουν μέλη του Κόμματος για να διαβρώσουν από μέσα το Κόμμα, να δίνουν πληροφορίες, να συκοφαντούν στο Κόμμα τους άξιους και πιστούς κομμουνιστές, να τους παραδίνουν με έξυπνο τρόπο στην Ασφάλεια. Σ' αυτό έχω προσωπική εμπειρία, αυτός που με κατέδωσε και πιάστηκα από την Ασφάλεια με έξυπνο τρόπο το ομολόγησε στο στρατοδικείο ότι ήταν πράκτορας από το 1938. Την αναφέρω στις αναμνήσεις μου. Οπως το ομολόγησε ο αρχιπράκτορας του σοβιετικού καθεστώτος.

Υπάρχει και η μαρτυρία του αείμνηστου συντρόφου εξόριστου στον Αϊ-Στράτη το 1941 Κώστα Μπόση (Πουρναράς). Γράφει σε ένα από τα βιβλία του: «Κάθε βδομάδα ο Μανιαδάκης έστελνε ένα ολόκληρο κοπάδι. Μαζί ερχόντουσαν και επίσημοι χαφιέδες. Αυτοί ήταν οι πιο σταθεροί, οι πιο αισιόδοξοι, οι πιο πειθαρχικοί, οι πιο αλύγιστοι στην αρχή. Αμα κατατοπιζότανε διπλαρώνανε τους πιο δυνατούς και αρχίζανε τη διαλυτική δουλειά, χύνανε το φαρμάκι με τέχνη λίγο-λίγο, ανοίγανε πληγές με μαστοριά».

Το Κόμμα μας και στα δυο θέματα φάνηκε ανώριμο κυρίως η ηγεσία και δεν μπόρεσε να αντιληφθεί τον οπορτουνιστικό κατήφορο που πήρε το ΚΚΣΕ από το 20ό Συνέδριο. Και μάλιστα τάχθηκε μ' αυτό το κατάπτυστο Συνέδριο. Δίκιο έχει η σ. Παπαρήγα που είπε ότι οι παλιοί σύντροφοι από συναισθηματισμό αντέδρασαν, στενοχωρήθηκαν, πόνεσαν, αλλά πειθαρχώντας στο Κόμμα τάχθηκαν και αυτοί με το 20ό Συνέδριο.

Γράφω στις αναμνήσεις μου: Σαν κεραυνός έπεσαν στο κεφάλι μου τα νέα από τη Σοβιετική Ενωση για το 20ό Συνέδριο και για τις καταγγελίες που έκανε ο Χρουτσιόφ για εγκλήματα του σταλινικού καθεστώτος και του ίδιου του Στάλιν. Αίσθημα αγανάκτησης με κατέλαβε όταν ο Χρουτσιόφ δεν αρκέστηκε στη φραστική καταδίκη, αλλά προχώρησε στην ιεροσυλία να ξεθάψει τον Στάλιν και να τον θάψει σε άλλο μέρος. Για μένα ο Στάλιν ήταν η ίδια η Σοβιετική Ενωση, ήταν ο Σοσιαλισμός, ήταν ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος, ήταν ο πρωταθλητής της σωτηρίας της ανθρωπότητας από το φασισμό, ήταν ο προστάτης όλων των καταπιεζομένων ανθρώπων και λαών.

Οταν το 1953 αναγγέλθηκε ο θάνατός του, μου δημιουργήθηκε το αίσθημα ότι για την ανθρωπότητα έσβησε ο Ηλιος. Επί χρόνια διάβαζα στα αντικομμουνιστικά έντυπα για δήθεν εγκλήματα του Στάλιν. Οι εχθροί του σοσιαλισμού, που γράφουν, μόνο λάθη και εγκλήματα βλέπουν. Μπροστά στα επιτεύγματα και στη μεγάλη πρόοδο κλείνουν τα μάτια. Παρέλαβε μια καθυστερημένη Τσαρική Ρωσία και την έφτασε στη δεύτερη δύναμη, αν όχι στην πρώτη δύναμη στην τεχνολογία, στον πολιτισμό, στην κοινωνική δικαιοσύνη.

Αλλά τι θα πουν οι εχθροί του Σοσιαλισμού. Τώρα όμως τα ίδια λέγονταν όχι από τους εχθρούς, αλλά από τον ίδιο τον ΓΓ του ΚΚΣΕ τον Χρουτσιόφ. Επικίνδυνος άνθρωπος είπα μέσα μου και άρχισα να αμφιβάλλω αν αυτός ο άνθρωπος ήταν κομμουνιστής.

Το Κόμμα ακόμα και όταν ο Γκορμπατσόφ με την περεστρόικα ξήλωνε το σοσιαλιστικό καθεστώς και έκτιζε τον καπιταλισμό με μαστοριά, δεν μπόρεσε να διακρίνει τον κίνδυνο και να καταδικάσει την περεστρόικα. Τάχθηκε με την περεστρόικα και έβαλε και μας τα μέλη να αγοράσουμε αυτό το κατάπτυστο βιβλίο του. Αυτά ήταν αποτέλεσμα της ιδεολογικής ανωριμότητας των στελεχών και των μελών του Κόμματος.

Σ' αυτά συνέβαλε και η έλλειψη επαγρύπνησης και μπήκαν στο Κόμμα διάφοροι αριβίστες και πράκτορες και ανέβηκαν στην ιεραρχία και έγιναν μέλη της ΚΕ και παρ' ολίγον να αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του Κόμματος και να ενσωματωθεί στον οπορτουνιστικό Συνασπισμό. Χάρη όμως στην ωριμότητα μικρής πλειοψηφίας των μελών της ΚΕ και χάρη στον σκληρό αγώνα που έδωσε στο Συνέδριο και στην ΚΕ, που ανέδειξε τη σ. Παπαρήγα, έτσι σώθηκε το Κόμμα από τον οπορτουνιστικό κατήφορο.

Το Κόμμα μας από το 14ο Συνέδριο μελέτησε το πρόβλημα, αναγνώρισε τα λάθη του. Σήμερα, μπροστά στο 18ο Συνέδριο, στις Θέσεις για το Σοσιαλισμό έβγαλε τα σωστά συμπεράσματα για την ανατροπή του Σοσιαλισμού στη ΣΕ. Σωστή η θέση ότι ως σημείο στροφής ξεχωρίζει το 20ό Συνέδριο, όπως και όλες οι άλλες Θέσεις. Ενσταση έχω μόνο στη θέση ότι προτεραιότητα δίνουμε μόνο στους εσωτερικούς παράγοντες και ούτε ότι δεν έγινε ιμπεριαλιστική επέμβαση. Δυο φορές έγινε, η μία με τα εκστρατευτικά σώματα στην αρχή και μία με τη ναζιστική εισβολή. Και στις δυο απέτυχαν και η Σοσιαλιστική ΣΕ έμεινε όρθια. Και αφού είδαν ότι με τη βία δεν μπόρεσαν, κατέφυγαν στη μέθοδο της διάβρωσης της ηγεσίας του ΚΚΣΕ και με τη μέθοδο αυτή πέτυχαν να ανατρέψουν το Σοσιαλισμό, με τον πράκτορά τους τον Γκορμπατσόφ, πράγμα που δεν μπόρεσαν να το κάνουν με τη βία.

Το συμπέρασμα είναι ότι το θέμα της ιδεολογικής δουλειάς και το θέμα της επαγρύπνησης πρέπει να μπει σε προτεραιότητα της μελέτης και της έρευνας από το Κόμμα.

Θωμάς Κουγιαγκάς

Αθήνα

 (Άρθρο του Θωμά Κουγιαγκά, γραμμένο για τον προσυνεδριακό διάλογο ενόψει του 18^ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, που δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη, στις 16 Νοέμβρη 2008 και αναφέρεται  στον Κώστα Πουρναρά.)