«ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΗΤΟΥΣ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΟΥ, του απεσταλμένου μας σ. Κ. Μπόση» - ΜΑΧΗΤΡΙΕΣ του ΔΣΕ (1)

Ο Κώστας Πουρναράς (Μπόσης) πολέμησε στο Γράμμο κρατώντας στο ένα του χέρι το τουφέκι και στο άλλο το μολύβι. Πολεμικές ανταποκρίσεις του (κάτω από τον τίτλο ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΗΤΟΥΣ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΟΥ), χρονικά και άλλα κείμενά του δημοσιεύτηκαν στην καθημερινή εφημερίδα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας «ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΙΚΗ» και σε άλλα έντυπα. Τα ρεπορτάζ και τα άλλα γραφτά του αναδείχνουν τον ηρωισμό και την αυτοθυσία των μαχητών και των μαχητριών του ΔΣΕ στον άμαχο πληθυσμό και εμψυχώνουν τους ίδιους στη συνέχιση της αποστολής τους. Ξεχωριστή θέση  στην  εποποιία του Γράμμου κατείχαν οι μαχήτριες του ΔΣΕ που στάθηκαν στο ίδιο ύψος με τους άντρες συναγωνιστές-συμπολεμιστές τους και τιμήθηκαν πολλές φορές με μετάλλια αντρείας για τις επιδόσεις τους. Στο ρεπορτάζ του Κώστα Μπόση μιλούν  μερικές από αυτές τις αφανείς ηρωίδες του λαού μας.

ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΗΤΟΥΣ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΟΥ

Του απεσταλμένου μας σ. ΜΠΟΣΗ

    Στις  6 του Μάη βαθιά χαράματα φτάσαμε στο τάγμα μεταφορών. Τάξη και καθαριότητα σ’ όλον τον καταυλισμό. Δω το συνεργείο του σαμαρά κι απ’ όξω στοίβα τα σαμάρια, τα δέρματα, οι προβιές. Τ’ αναρρωτήριό μας μου λένε. Πιο κάτω οι φούρνοι και το μαγειρείο. Και δεξιά αριστερά οι καλύβες. Πατώματα σανιδένια, κρεβάτια και τραπέζια. Βλέπεις παντού τη σφραγίδα της νοικοκυροσύνης.

   Στις μεταφορές το 90% είναι μαχήτριες. Κάνω ένα γύρω στους θαλάμους και ρωτάω:

  ―Θέλετε να γράψει και για σας κάτι η εφημερίδα μας;

    Η ερώτηση έπεσε σαν πέτρα σε στεκούμενα νερά.

   ―Για όλον τον κόσμο γράφετε. Για μας ούτε λέξη είπε η Τασιό κάπως θυμωμένη. Γιατί κι εμείς δεν πολεμάμε; Το ίδιο μου είπε και η Μαγδαληνή σ  άλλο καλύβι.

    Έτσι άρχισε η συζήτηση.

   ―Όταν άρχισαν οι επιχειρήσεις στο Γράμμο - λέει η Τασιό – πήραμε εντολή να μεταφέρουμε πυρομαχικά στα τμήματα που πολεμούσαν. Χιόνια πάνω από ένα μπόι. Κι ο δρόμος, όπου ήταν κομμένος, παγωμένος, γυαλί. Έπρεπε να φτάσουμε γρήγορα. Κατάκορφα στο Γράμμο, στο γυμνό μας πέτυχε η αεροπορία. Πάνω στο χιόνι φαινόμαστε σαν τη μύγα στο γάλα. Μυδράλια, βόμβες και ρουκέτες βροχή. Δυο ζώα και μια συναγωνίστρια τραυματίστηκαν. Πολλά μουλάρια σκόρπισαν.

    Μερικές παίρνουμε τα πυρομαχικά και τη συναγωνίστρια στις πλάτες. Άλλες τρέχουν να συμμαζέψουν τα ζώα. Περπατάμε όσο μπορούμε πιο γρήγορα! Κι αυτοί ρίχνουν. Δε σταματήσαμε καθόλου. Κάναμε 45 ώρες πορεία. Και φτάσαμε την κανονική ώρα. Αυτό δεν ήταν μια μάχη; Κι’ έγινε κι άλλες φορές.

  ―Και στην Πέτρα Μούκα; Πετάχτηκε η Μαρία. Η αεροπορία έβαζε με λύσσα. Μας κυνηγούσε από κοντά. Κατεβαίνει ως τα κεφάλια μας. Κι εμείς προχωρούσαμε. Τέτοια διαταγή είχαμε. Στο Κάντσικο 8 αεροπλάνα βομβάρδιζαν. Εμείς φορτώναμε, φεύγαμε και ξαναγυρίζαμε. Αυτοί τη δουλειά τους και μεις τη δική μας.

  ―Ξέρεις πώς γλυτώσαμε τα ζώα φέτος, είπε η Λενιώ. Δεν είχαμε σταύλους. Σκάψαμε όλοι το χειμώνα μεσ’ τους πάγους και τα χιόνια, και φτιάξαμε. Στις μεγάλες παγωνιές ανάβαμε και φωτιά. Τροφή καθόλου. Κάθε πρωί ότι μέρα κι’ αν ήταν κάναμε εξόρμηση. Ανεβαίναμε στις οξυές. Γλυστρούσαμε, έσπαζαν τα παγωμένα κλαδιά και πέφταμε στο παγωμένο χιόνι. Ξεπαγιάζαμε. Μα τα ζώα δεν είχαν τροφή. Κόβαμε κορφές από οξυές. Με αυτές τα θρέψαμε και τα γλυτώσαμε.

  ―Την ψώρα; λέει η Μάχη. Το Γενάρη μήνα με κρεολίνη, με μπάνια, ξυστρί τα γιατρέψαμε. Στους στάβλους ανάβαμε σόμπες για να τα στεγνώσουμε.

  ―Η κάθε μια μας οδηγάει 5 μουλάρια. Κάποτε κι’ έξη κι’ εφτά. Ούτε ένα δε χάσαμε στο δρόμο. Ούτε φυσίγγιο ούτε τσιγάρο. Κάποτε βράχτηκαν τα κουτιά που είχαν τσιγάρα κι’ άνοιξαν. Βγάλαμε τα σακάκια και τα μαντήλια μας και τα βάλαμε.

    Κι άλλες αναφέρουν ένα σωρό επεισόδια που δείχνουν αυτοθυσία, τόλμη, αγάπη για τους τραυματίες που μεταφέρανε.

  ―Βάλαμε άμιλλα ποια θα φορτώσει πιο γρήγορα. Ποια θα περιποιηθεί καλύτερα τα ζώα. Ποια θα συντηρήσει καλύτερα τα σαμάρια, τους σταύλους. Βάλαμε πλάνο να κάνουμε δυο διαδρομές  και το πετύχαμε. Στην αρχή δεν ξέραμε να φορτώσουμε. Τώρα όλες τα καταφέρνουμε. Μόνο στα πολύ βαρειά φορτία μάς βοηθάνε οι συναγωνιστές. Στην αρχή πολλές αρρώσταιναν. Τώρα. Τώρα καμμιά. Ο αγώνας μας έκαμε καλά.

 Κι’ ο επίτροπος τους συμπληρώνει.

 ―Στην αρχή φοβηθήκαμε. Δεν είχαμε εμπιστοσύνη μα τώρα γράφτο να το μάθει όλος ο κόσμος. Είμαστε πέρα για πέρα ευχαριστημένοι. Δεν τις αλλάζουμε με άντρες.

   Πολλά θα λέγανε ακόμα. Όμως ειδοποιηθήκανε να πάνε στη συγκέντρωση, που θα μιλούσαν οι υπουργοί.* Σκόρπισαν γελώντας και τραγουδώντας. Καθώς έφευγαν μια φώναξε.

   ―Ε τι λές συναγωνιστή. Δεν πολεμάμε κι εμείς, κι’ αυτά που κάνουμε δεν αξίζει να γραφτούν;

Εφημερίδα του ΔΣΕ «ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΙΚΗ», 17/5/1949

*Από τις 5 ως τις 12 Μάη του ’49 περιόδευσε στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές του Γράμμου αντιπροσωπεία υπουργών της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης (Π.Δ.Κ.) με επικεφαλής τον πρόεδρό της Μήτσο Παρτσαλίδη. (Σημ. ιστολ.)

(Ευχαριστούμε το Επιμορφωτικό Κέντρο Βιβλιοθήκη - Αρχείο «Χαρίλαος Φλωράκης» για την παραχώρηση του άρθρου.)