Ο καπετάν Παλιούρας από τα Τζουμέρκα

Θεόδ. Ζαλοκώστας (Παλιούρας)

Ο Θεόδωρος Ζαλοκώστας (Παλιούρας) γεννήθηκε το 1912 στο χωριό Θεοδώριανα Αρτας, από φτωχούς γονείς αγρότες. Τελειόφοιτος Γυμνασίου μπαίνει στη Σχολή Ευελπίδων από την οποία  αποφοίτησε με άριστα. Σε διαγωνισμό σκοποβολής, στην Ιταλία, κερδίζει το πρώτο βραβείο. Ως αξιωματικός της Σχολής Ευελπίδων πολεμά το 1940 στην Αλβανία. Στην Κατοχή μετείχε στη συγκρότηση του αντάρτικου τμήματος του ΕΛΑΣ στα Τζουμέρκα, και στο πρώτο χτύπημα κατά των κατακτητών στη Σεκλίστα, στις 23 Δεκέμβρη 1942. Συνέχισε τον ένοπλο αγώνα με το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, στην αρχή στη Διοίκηση του 24ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ (Αρχηγείο Ζαλόγγου) και έπειτα στη 10η Ταξιαρχία του ΕΛΑΣ (περίοδος Συμφωνίας της Βάρκιζας). Μετά από την συμφωνία της Βάρκιζας κατέφυγε στο Μπούλκες με άλλους συναγωνιστές του. Τον Απρίλη του 1947 επέστρεψε και δημιούργησε το ένοπλο τμήμα των Τζουμέρκων, με 160 περίπου, αντάρτες. Ανάμεσά τους τα αδέρφια Μάνθος και Αντώνης Β. Αγγέλης και οι -επίσης αδέρφια- Γιώργος και Ελευθέριος Γιαν. Νταβαντζής από το χωριό Χώσεψη (Κυψέλη Άρτας).

Το τμήμα (του οποίου ήταν διοικητής) χωρίστηκε στα δυο. Ο Παλιούρας με 25-30 μαχητές κατέβηκε προς τις Μελάτες Αρτας. Εκεί κυκλώθηκαν από ΜΑΥδες και στρατό, έδωσαν σκληρή μάχη, όμως δεν τα κατάφεραν. Αφού τους αιχμαλώτισαν, οι ΜΑΥδες τους έκοψαν τα κεφάλια και τα πήγαν στην Άρτα, στην πλατεία Σκουφά και έπαιζαν με αυτά ποδόσφαιρο. Για να τους περιφρονήσουν ακόμα και νεκρούς, ένας από αυτούς έβαλε από ένα τσιγάρο στο στόμα των κεφαλιών. Στη μάχη στις Μελάτες σκοτώθηκαν ο Αντώνης Β. Αγγέλης και ο Γιώργος Γιαν. Νταβαντζής από τη Χώσεψη.

0 καπετάν Παλιούρας και οι μαχητές του έδωσαν τη ζωή τους για ένα καλύτερο μέλλον της εργατικής τάξης και του λαού μας. Για μια Ελλάδα χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, για Λαϊκή Δημοκρατία και Σοσιαλισμό. Δίκαια, μετά θάνατο, ονομάστηκε ήρωας υποστράτηγος.

(Τα βιογραφικά στοιχεία  από το περιοδικό της ΠΕΑΕΑ «Εθνική Αντίσταση» - σημείωμα του Φώτη Κων. Νάκη.)

18/5/2013 - Προσθήκη στην αρχική ανάρτηση:

Ένα αντάρτικο τραγούδι με αναφορά στον καπετάν Παλιούρα βρήκαμε στο βιβλίο «Το αντάρτικο και το επαναστατικό τραγούδι» των εκδόσεων «Μνήμη», στην ενότητα με τίτλο «Του εμφυλίου πολέμου».

ΒΓΗΚΑΝ ΑΝΤΑΡΤΕΣ

Βγήκαν αντάρτες στα βουνά-ψηλά στα κορφοβούνια,

κι αντιλαλήσαν οι πλαγιές-τ’ αντάρτικα τραγούδια.

Καρτσώτης πάει στον Κόζιακα-Γιαννούλης στο Ζουπάνι.

Παλιούρας πήρε τις κορφές-διάβηκε στα Τζουμέρκα

κι ο Κόκορης ροβόλησε-στο δοξασμένο Σούλι.

Βαστάτε να βαστάξουμε-λίγο καιρό ακόμα

και θ’ ανατείλει η λευτεριά-στο ματωμένο χώμα.

26/5/2013 - Προσθήκη στην αρχική ανάρτηση:

Μια σπάνια φωτογραφία με τον καπετάν Παλιούρα που βρήκαμε στο ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία.

Από αριστερά: Γεράσιμος Μαλτέζος (Τζουμερκιώτης), Γ. Αναγνωστάκης 

(Καταχνιάς), Θόδωρος Ζαλοκώστας (Παλιούρας)